منشور رنسانس
روزنامه نگاری از آن دسته مشاغلی است که به کرات رو در روی “دستگاه قدرت” قرار می گیرد و چه بسا با آن درگیر نیز می شود. چون، از سویی دستگاه قدرت معمولا تلاش می کند تا تنها اطلاعاتی را که در راستای منافع خویش تشخیص داده، در اختیار عموم قرار دهد و سوی دیگر نیز روزنامه نگار مدعی است که در امر اطلاع رسانی نه تنها اهمیتی برای ملاحظات دستگاه قدرت قایل نیست بلکه حتی نظرات و منافع شخصی خویش را نیز لحاظ نمی کند. از اینروی می توانیم بگوییم که هر دو طرف به نوعی در یک حالت “مراقبه و نظارت” پنهانی مداوم نسبت به یکدیگر به سر می برند. این مراقبه و نظارت هم بعضا و به ویژه در رابطه با مراکز قدرتی (حزب، سازمان، حکومت) که کماکان می پندارند که همگان باید مطابق آنان بیاندیشند، به فشار، تهدید و یا خشونت از سوی طرف قویتر (دستگاه قدرت) علیه طرف ضعیفتر (روزنامه نگار) منجر می شود. اطمینان نسبی از اینکه کار بدان مرحله نخواهد رسید، تنها زمانی میسر خواهد بود که دو طرف بر سر یک چهارچوب مشخص به منظور تنظیم نحوه مراقبه و نظارت میان خود به توافق رسیده باشند. این چهارچوب مشخص همان قانون است.
اما در کشورهایی که روند دمکراتیزه شدن هنوز در آن کامل نشده و به ویژه در جوامع خاورمیانه ( که شامل کردستان نیز است) مشکل آن جاست که اصولا یا قانونی وجود ندارد یا به روز نیست. یا اگر به روز است مراعات نمی شود و یا آنکه تفسیرهای مبتنی بر دغدغەهای دستگاه قدرت از آن ارایه می شود. روزنامه نگاری در چنین جوامعی به راه رفتن در تاریکی مطلق شبیه است که هر آن احتمال دارد چاه و یا دامی از سوی دستگاه قدرت پیش روی آن قرار گیرد.
در چنین فضایی تدوین یک “آیین نامه اخلاقی” از سوی رسانه های آزاد، “برافروختن شمعی یا شعله کبریتی در این تاریکی مطلق را می ماند” و تلاشی است برای شکستن قید و بندهای کهنه؛ نیز گوشزد کردن این نکته به دستگاه قدرت است که در فکر مراعات “قانون” ( یا به روز کردن قوانین) باشد؛ و در نهایت تلاشی است در راستای نهادینه ساختن ارزشهای اخلاقی و حرفه ای روزنامه نگاری.
در همین راستا، “پایگاه خبری-تحلیلی روز”، رنسانس، با تهیه این آیین نامه اخلاقی، بر آن است تا چهارچوبی مشخص و معین در امر اطلاع رسانی برای خود تعریف نماید.
اصول و قواعد اخلاقی ما با توجه به دو اصل قانون اساسی سوئد- قانون آزادی بیان و قانون آزادی انتشارات- تهیه شده است؛ دو اصلی که تا به امروز از مدرنترین قوانین موجود در زمینه رسانه ها و انتشارات در سطح جهان می باشند.
به طور کلی این قواعد اخلاقی ایجاب می کند که:
رویدادها را آنگونه که روی داده اند منتقل کنیم، در برابر انتقادهایی که بر مبنای قواعد اخلاقی موجود متوجه ما می شوند، پاسخگو باشیم، به شعور و شخصیت اجتماعی افراد و گروههای مختلف احترام بگذاریم، از انتشار متن یا فایلهای صوتی و تصویری ای که ظن آن می رود باعث تحریک یا تهیج خوانندگان شده یا به نوعی آزار دهنده باشند، پرهیز کنیم، در انتشار اخبار و گزارشها سعی کنیم تا به گونه ای غیر جانبدارانه نظرات و دیدگاههای مختلف را جویا شویم.
این اصوال همچنین ما را ملزم می کند به اینکه:
به عنوان منبعی قابل اعتماد تنها اطلاعات و اخباری را پوشش دهیم که خود نسبت به صحت آنها مطمئن شده ایم. برای ما دقت و اطمینان از درستی خبر، مهمتر از سرعت و انتشار سوداگرانه آن است. از پخش اخبار بر حسب حدس و گمان خودداری کرده و در انتشار مطالب حدالمقدور از زبانی استفاده کنیم که ساده و منطبق بر قواعد نگارش باشد.
تلاش خواهیم کرد تا دیدگاههای متنوع و متضاد را در رابطه با موضوعات مختلفی که مطرح می شوند، با رعایت اصول توازن و احترام متقابل انعکاس دهیم.
تلاش خواهیم کرد تا در انتشار و انتقال رویدادها جانب بی طرفی را رعایت کرده و در تهیه خبر و گزارش از نظر تمامی طرفهایی که به نوعی با آن خبر و گزارش مرتبط هستند، مطلع شویم. بر همین مبنا از هرگونه رویکرد عاطفی دوری جسته و بدون موضعگیری سیاسی اخبار و رویدادها را پوشش می دهیم.
خود را ملزم و متعهد می دانیم به اینکه در امر اطلاع رسانی و در انتشار اخبار و گزارشها تحت تاثیر عوامل سیاسی، تبلیغاتی و یا مصلحت طلبیهای شخصی و گروهی قرار نگیریم.
مطابق قوانین بین المللی، متهم تا زمانی که جرم او از سوی دادگاه محرز نشده باشد، بیگناه است. بنابراین، تا زمانی که احراز جرم از سوی مراکز قضایی ثابت نشده است، از انتشار نام و تصویر افراد متهم خودداری می کنیم. بدیهی است که در اینجا آن مراکز قضایی مدنظر است که مطابق معیارهای بین المللی برآمده از چهارچوبی حقوقی و دموکراتیک عمل می کنند.
حریم خصوصی افراد و گرایشات و تعلقات سیاسی، اجتماعی، دینی و مذهبی آنان محترم است.
هویت “منابع”مان را که بنا به ملاحظات امنیتی، شغلی، اقتصادی و اجتماعی نمی خواهند هویتشان آشکار شود، برملا نخواهیم کرد. همچنین مشخصات گزارشگران ما در داخل ایران و کردستان کاملا نزد ما محفوظ خواهد بود و تحت هیچ شرایطی کاری نمی کنیم امنیت جانی، اجتماعی و اقتصادی آنان مورد تهدید واقع شود.
در مقابل افراد و گروههایی که به نوعی نامشان در اخبار و گزارشهای ما می آید، پاسخگو هستیم و از انتشار اطلاعات در صورتی که افراد و گروهها ثابت کنند انتشار آنها بر خلاف “منافع عمومی” است، خودداری می کنیم.
استفاده از مطالب بدون ذکر منبع را کاری غیر حرفه ای و غیراخلاقی دانسته و بر همین اساس بازنشر و استفاده از اخبار، گزارشات و مطالب خویش را نیز تنها در صورت اشاره به منبع موجه می دانیم.
محدوده فعالیت ما کردستان است و کردستان از نظر ما تمام آن سرزمینی است که بر چند کشور تقسیم شده است. بنابراین ما کردستان تقسیم شده را به مثابه یک جسم واحد در نظر می گیریم و همه بخشهای مختلف آن را حوزه فعالیت رسانه ای خویش می دانیم.
قواعد اخلاقی ما و نویسندگان:
این قواعد اخلاقی شامل مقالات و نوشتارهای دریافتی نیز می شود. از اینرو، تنها مطالبی را منتشر می کنیم که با استناد به منابع موثق، نه برمبنای حدس و گمان و شایعه، نوشته شده اند.
نویسندگان مطالب، مسئول نوشته های خویش هستند و این مسئولیت جنبه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی را هم شامل می شود. دیدگاه نویسندگان، لزوما دیدگاه گردانندگان “رنسانس” نیست.
رنسانس، مطالب با اسامی مستعار را در صورتی که هویت واقعی نویسنده آن برای شورای سردبیری مشخص نباشد، تحت هیچ شرایطی منتشر نخواهد کرد.
از انتشار مطالب و نوشته هایی که پیشتر در شبکه های اجتماعی و یا وبسایتهای دیگر منتشر شده اند، معذور است. با این حال از آنجا که هیچگونه امکانات مالی در اختیار نداریم و قادر به پرداخت حق الزحمه مطالب دریافتی نیستیم، نویسندگانی که نوشته هایشان به نحوی از انحا برای آنها منبع درآمد محسوب می شود، مسثنی هستند.
رنسانس، در تعدیل و اصلاح مطالب دریافتی از نظر انطباق با قواعد نگارشی- بدون دخل و تصرف در محتوای آن- آزاد است و در صورت لزوم در مطالب دریافتی، با اطلاع نویسنده آن، تعدیلات نگارشی انجام خواهد داد.
اساس کار ما بر دقت، صحت، موثق بودن و بی طرفی است و در این راه نیازمند همکاری شما در رساندن اخبار، ارسال مطالب و نظرات و پیشنهادهایتان هستیم.
