«جامعه برای صلح آماده است»؛ مصاحبه نشریه ژاکوبن با تونجر باکرهان

مصاحبه نشریە ژاکوبن با تونجر باکرهان، رئیس‌مشترک حزب برابری و دمکراسی خلق‌ها(دم‌پارتی)، درباره فراخوان صلح عبدالله اوجالان است. اوجالان طی فراخوانی در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ از پ‌ک‌ک خواست سلاح‌ها را زمین بگذارند و به سوی دموکراسی حرکت کنند. باکرهان توضیح می‌دهد که این فراخوان در شرایط تحولات جهانی و منطقه‌ای مطرح شده و فرصتی تاریخی برای صلح در ترکیه است. با وجود حمایت گسترده اجتماعی و سیاسی، دولت اردوغان اقدامات ملموسی انجام نداده و حملات نظامی و فشار بر کردها ادامه دارد. موفقیت صلح به اراده دولت، اصلاحات قانونی، و مشارکت اجتماعی بستگی دارد. باکرهان از نقش زنان، حمایت بین‌المللی، و ائتلاف‌های دموکراتیک برای پیشبرد این فرآیند سخن می‌گوید و بر ضرورت پایان کردستیزی و ایجاد جمهوری دموکراتیک تأکید می‌کند. این مصاحبه در تاریخ ۲۳ آوریل (پیش از برگزاری کنگره دوازدهم پ‌ک‌ک) انجام شده است.

ترجمه از آلمانی: کاوه فاتحی

 

چند ماه پیش عبدالله اوجالان به شکل غیرمنتظره از پ‌ک‌ک (حزب کارگران کردستان) درخواست کرد که سلاح‌های خود را زمین بگذارند. اینکه آیا صلحی عادلانه شکل خواهد گرفت یا خیر، اکنون نه فقط به اراده دولت ترکیه، بلکه به عوامل دیگری نیز وابسته است.

در تاریخ ۲۷ فوریه، عبدالله اوجالان پیامی با عنوان «فراخوان تاریخی برای صلح و جامعه‌ای دموکراتیک» منتشر کرد. او در این پیام از پ‌ک‌ک درخواست نمود که کنگره‌ای تشکیل دهند تا موضوع انحلال این حزب و خلع سلاح را بررسی کنند. وی تأکید کرد که ترکیه باید وارد مرحله جدیدی از تحول دموکراتیک شود و تمام هویت‌های اجتماعی را به رسمیت بشناسد.

این اعلامیه در سطح جهانی با امیدواری‌هایی همراه بود، اما برخی با شک و تردید به آن نگاه کردند. پ‌ک‌ک در پاسخ به این فراخوان، کم و بیش آن را پذیرفت و آتش‌بسی یک‌جانبه اعلام کرد. چریک‌های کُرد از سال ۱۹۹۳ تاکنون چندین بار چنین آتش‌بس‌هایی را اعلام کرده‌اند، ولی دولت ترکیه همواره انتظار اقدامات مشابهی از سوی آن‌ها داشته است.

این بار نیز دولت در ماه مارس حداقل ۱۱۸ حمله هوایی علیه پ‌ک‌ک در شمال عراق انجام داد و فشارها بر جامعه مدنی کردها در داخل کشور را ادامه داد. همچنین، حملات علیه حزب مخالف جمهوری خواە خلق ( ج ه پ) ، شامل بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول به اتهام حمایت از جنبش آزادی‌خواه کردها، صورت گرفت.

کردها از دولت اردوغان خواهان اقدامات عملی برای پیشرفت در مسیر صلح هستند. این خواسته‌ها شامل آزادی عبدالله اوجالان، برقراری یک آتش‌بس متقابل، و ارائه تضمین‌های قانونی در قانون اساسی برای اجرای اصلاحات دموکراتیک و تأمین حقوق کردها و سایر اقلیت‌ها است. تونجر باکرهان، یکی از رهبران حزب چپ‌گرای حزب برابری و دمکراسی خلق‌ها (دم‌پارتی)، در مصاحبه‌ای با نشریه ژاکوبن به بررسی امکان‌پذیری چنین اقداماتی در ترکیه تحت حکومت رجب طیب اردوغان پرداخته است.

 

ژ: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، پیشنهاد اوجالان را فرصتی برای یک گام تاریخی و نوین دانست. با این حال، بازداشت روزنامه‌نگاران، وکلا و فعالان صلح همچنان ادامه دارد و بمباران‌ها در شمال عراق هنوز متوقف نشده‌اند. به نظر می‌رسد پس از اعلام آتش‌بس یک‌جانبه اقدامات ملموسی در جهت دموکراتیزاسیون از سوی دولت ترکیه صورت نگرفته است. آیا اردوغان واقعاً در پی صلح با کردهاست یا اهداف دیگری را دنبال می‌کند؟

ت: بیش از یک ماه از انتشار فراخوان تاریخی عبدالله اوجالان می‌گذرد. معمولاً چنین اقدامی در پایان یک فرآیند صورت می‌گیرد، مانند تجربه‌ای که بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ داشتیم. در آن زمان، پیش از آغاز فرآیند صلح، گفت‌وگوها و مذاکراتی انجام شده بود. اما اکنون، این فراخوان به‌عنوان گام اولیه مطرح شده و نقطه عطف تاریخی مهمی را به وجود آورده است. انتظارات زیادی وجود دارد، اما تاکنون پیشرفت محسوسی دیده نشده است. علاوه بر اعتماد، اکنون به امنیت و تضمین‌های کافی نیاز داریم.

 

ژ: این فرآیند نباید به‌عنوان یک رویداد سیاسی معمولی تلقی شود، چرا که دارای اهمیت ژئوپلیتیک، استراتژیک و تاریخی است. شرایط آینده به نیت‌ها و فضای سیاسی وابسته است، و نیت‌های مثبت محصول تحلیل درست وضعیت می‌باشند. در حال حاضر رجب طیب اردوغان بر سر قدرت است و این روند را مطابق با دیدگاه سیاسی خود هدایت می‌کند. پیشرفت این فرآیند کُند است، زیرا نیاز به تعادل‌بخشی میان منافع مختلف وجود دارد. با این حال، باور داریم که او به‌زودی با یک تصمیم مهم روبرو خواهد شد: آیا صلح را انتخاب می‌کند یا خیر؟ آیا خواسته‌های اجتماعی برای یافتن راه‌حل را جدی می‌گیرد یا نادیده می‌گیرد؟

ت: ما همچنان امیدواریم و به تلاش‌هایمان ادامه می‌دهیم. باور داریم که این فرایند می‌تواند پیشرفت کند، اما موفقیت آن به تحقق انتظاراتمان از دولت بستگی دارد. اگر دولت اقدام نکند، تردیدها بیشتر می‌شود و فکر می‌کنم دولت از این موضوع آگاه است.

 

ژ: چرا اوجالان در این زمان، وقتی که به نظر می‌رسد قدرت اردوغان بیش از همیشه تثبیت شده، تصمیم به چنین اقدامی گرفت؟

ت: این تصمیم دلایل داخلی و خارجی دارد. یکی از بزرگترین نقاط قوت اوجالان، توانایی او در پیش‌بینی تحولات جهانی و اثرات آن‌ها بر منطقه است. اکنون شاهد فروپاشی نظم پس از جنگ جهانی دوم سال ۱۹۴۵ هستیم؛ خاورمیانه در حال تغییر و تحول، اروپا دچار بحران، و منطقه آسیا-پاسیفیک در حال تنش است. جنبش ترامپیسم موجی نوفاشیستی را راه اندازی کرده و باورهای سیاسی را به چالش کشیده است. اوجالان دست به اقدام زد زیرا بر این باور است که قواعد قدیمی دیگر کارایی ندارند و نیاز به تغییر احساس می‌شود.

طبیعی است که جنبشی پس از پنجاه سال فعالیت، به ویژه پس از رویدادهای ۷ اکتبر و پیامدهای آن، به بازنگری و انتخاب مسیر سیاسی تازه‌ای بپردازد. اوجالان در تلاش برای عبور از موانع ژئوپلیتیک قرار دارد. در این زمینه، داستانی جالب توجه وجود دارد: یکی از فرماندهان جنبش آزادی‌بخش تامیل‌های سریلانکا، فروپاشی دیوار برلین را به عنوان دلیل آغاز مذاکرات صلح بین سریلانکا و تامیل در دهه ۱۹۹۰ مطرح کرد. وقتی از او پرسیدند که برلین چه ارتباطی با سریلانکا دارد، پاسخ داد اگر امروز عمل نکنیم، زیر این دیوار مدفون می‌شویم. فروپاشی دیوار برلین نماد پایان یک دوران بود. امروز هم شاهد فروپاشی دیوارهای مشابه دیگری هستیم. اوجالان تأکید می‌کند که کسانی که به‌موقع خود را با تغییرات سیاسی، اجتماعی و ذهنی سازگار می‌کنند و عادات قدیمی را رها کرده‌اند، زیر آوار باقی نخواهند ماند. باور دارم که این تغییرات را در آینده بهتر درک خواهیم کرد.

 

ژ: شما همراه با هیئتی از دم-پارتی به جزیره ایمرالی، محل حبس اوجالان، سفر کردید. اوجالان به مدت ۲۶ سال در انزوای کامل در این جزیره زندانی است و تا اکتبر ۲۰۲۴، به مدت ۴۳ ماه هیچ ارتباطی با دنیای خارج نداشته است. علاوه بر او، سه زندانی دیگر در این جزیره هستند. از دیدار در ایمرالی چه دریافت کردید؟ وضعیت جسمی و روانی زندانیان چگونه بود؟

ت: هنگام ورود، اوجالان و همراهانش را آرام، امیدوار و مصمم یافتیم. در گفت‌وگویی که چند ساعت طول کشید، او بر اهمیت دگرگونی دموکراتیک در جهان، منطقه و به‌ویژه ترکیه تأکید کرد. علیرغم انزوای کامل، او در ده سال گذشته به فعالیت‌های مطالعاتی و اندیشەی سیاسی پرداخته بود. تحلیل او درباره ضرورت صلح و تغییرات دموکراتیک در ترکیه بسیار دقیق بود و دیدگاه روشنی در مورد اقدامات لازم داشت.

در مورد وضعیت سلامتی، اوجالان و هم‌بندانش از نظر جسمی و روانی در وضعیت مناسبی بودند.

 

ژ: به نام مبارزه با تروریسم، نه تنها اوجالان، بلکه هزاران کرد در زندان‌ها به سر می‌برند. جنگ فراتر از مرزهای ترکیه گسترش یافته و جامعه همچنان از حقوق فرهنگی و سیاسی خود محروم می‌شود. طی دهه‌ها، این کردستیزی در جامعه ترکیه عمیقاً نهادینه شده است. تحت چنین شرایطی، چطور می‌توان به صلح دست یافت؟

ترکیه در حال حاضر در یک شبکه پیچیده از بحران‌ها گرفتار شده و دلیل اصلی آن امتناع از حل مسئله کردهاست. این بن‌بست چندین‌ساله نه تنها مانع دموکراتیزاسیون کشور شده، بلکه به تحلیل منابع اقتصادی نیز منجر گردیده است.

اوجالان با دعوت به صلح خود فرصتی تاریخی برای غلبه بر این بحران ایجاد کرده است. جامعه کرد از طریق حضور گسترده در جشن‌های نوروز ۲۱ مارس نشان داد که از این دعوت حمایت می‌کند؛ این حضور نوعی همه‌پرسی بود. اکثریت نیروهای سیاسی ترکیه نیز حمایت خود را اعلام کرده‌اند و جامعه برای صلح آماده است، و اجماع گستردەای شکل گرفته است. با این وجود، دولت تاکنون هیچ برنامه مشخص و اعتمادسازی ارائه نکرده و انتظارات عمومی را برآورده نساخته است.

آنچه در حال حاضر ضروری است، اراده سیاسی برای تبدیل این اجماع اجتماعی به عمل است. تأخیر بیشتر در حل مسئله فقط بحران‌های موجود را تشدید خواهد کرد. مهم‌ترین گام برای ترکیه استفاده از این فرصت تاریخی و ایجاد صلح پایدار است.

 

ژ: در سال‌های اخیر، وقتی دولت ترکیه به‌طور مکرر قیومها (شهردارها) را در مناطق کردی منصوب کرد، اپوزیسیون چندان واکنشی نشان نداد. اما اکنون با دستگیری اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول از حزب جمهوری خلق، اعتراضات گسترده مردمی پس از آن به وقوع پیوست، این واکنش‌ها چه معنایی دارند و چگونه باید ارزیابی شوند؟

ت: ما از سال ۱۹۷۹، تجربه سلب اراده دموکراتیک و انتصاب شهردارها (قیومها) در ترکیه را داشته‌ایم. سنت سیاسی ما در طول ۴۷ سال گذشته با بی‌عدالتی‌هایی که به سیاستمداران منتخب وارد شده، مقابله کرده و قربانیان زیادی نیز داشته است. به این موضوع اشاره می‌کنم زیرا به‌عنوان یک حزب، مسائل مربوط به شهرداری استانبول و بازداشت امام‌اوغلو را به خوبی می‌شناسیم.این توطئه قضایی نه تنها حذف یک رقیب سیاسی، بلکه مرزهای حکومت استبدادی علیه مردم را نیز آشکار می‌کند. این جریان با انتصاب قیوم (شهردار) در منطقه اسنیورت آغاز شد؛ همان‌ جایی که هشدار دادیم هدف اصلی امام‌اوغلو است. در پشت این حرکت‌ها، طرحی برای خنثی کردن کامل حزب جمهوری‌خواه خلق (ج ه پ) وجود دارد. اما حضور گسترده مردم در خیابان‌ها جزو محاسبات آن‌ها نبود. اعتراضات کاملاً مشروع هستند. مردم به سیستم قضایی و سیاسی اعتماد ندارند. ما از خواسته‌های دموکراتیک حمایت کرده و در برابر مدیریت‌های اجباری، عملیات‌های سیاسی و حملات به دموکراسی ایستادگی می‌کنیم. دولت نباید اعتراضات دموکراتیک را جرم انگاری کند؛ بلکه باید به خواسته‌های مردم توجه کند و اراده آن‌ها را محترم بشمارد. ما علیه نقض حقوق مردم، زندانی کردن مخالفان، روزنامه‌نگاران، دانشگاهیان و جوانان مبارزه کرده و برای ایجاد پایگاهی قوی برای صلح و جامعه‌ای دموکراتیک تلاش می‌کنیم.

 

ژ: حزب شما چندین دیدار با احزاب سیاسی و سازمان‌های مدنی در ترکیه داشته است. آیا امیدی به تشکیل ائتلاف‌های دموکراتیک وجود دارد؟

ت: ما تاکنون سه دور گفت‌وگوی مهم با احزاب سیاسی، گروه‌های مدنی و انجمن‌های حرفه‌ای برگزار کرده‌ایم. در این نشست‌ها، عزم جدی برای حل منازعه و همچنین نگرانی از اقدامات غیردموکراتیک به‌روشنی آشکار شده است. در وضعیتی که حتی کوچک‌ترین انتقاد از دولت می‌تواند منجر به بازداشت شود، تلاش‌ها برای دستیابی به صلح با چالش‌های زیادی مواجه است. با این وجود، نارضایتی گسترده مردم از شرایط کنونی، زمینه مساعدی برای ایجاد ائتلاف‌های دموکراتیک فراهم کرده است. کنگره دموکراتیک خلق‌ها که در سال ۲۰۱۱ به‌عنوان بستری برای حمایت از گروه‌های تحت ستم شکل گرفت، می‌تواند نقشی کلیدی در این مسیر داشته باشد. این کنگره، با گردهم‌آوردن کارگران، زنان، جوانان و سایر گروه‌های حاشیه‌نشین، توانایی اثرگذاری بالایی دارد. اما از سال ۲۰۱۵ تحت فشارهای شدید قرار گرفته و بازداشت اعضای آن در دو ماه گذشته نشان‌دهنده نگرانی دولت از قدرت بسیج‌کنندگی این کنگره است. کنگره دموکراتیک خلق‌ها می‌تواند نیروهای دموکراتیک را گرد هم آورد، راهبردهای مشترکی برای مقابله با سرکوب تدوین کند و به تقویت حرکت‌های اجتماعی یاری رساند. تمایل به تغییر وجود دارد و اکنون نیازمند ساختاری منسجم و هماهنگ هستیم تا این تمایل به نیرویی مؤثر و پایدار تبدیل شود.

 

ژ: آیا حزب جمهوری‌خواه خلق می‌تواند در فرآیند دموکراتیزه کردن ترکیه نقش مؤثری داشته باشد؟

ت: ج ه پ به عنوان قدیمی‌ترین حزب بنیان‌گذار ترکیه در انتخابات اخیر توانست بیشترین آرا را به دست آورد. این حزب در گذشته بخشی از مشکلات بوده است، به‌ویژه در موضوع کردها و جلوگیری از اجرای اصلاحات دموکراتیک. اما امروز، اگر ج ه پ مسائل جهانی و منطقه‌ای و تأثیرات آن‌ها بر ترکیه را به‌درستی درک کند، می‌تواند نقشی کلیدی در راه‌حل‌های پیش‌رو ایفا کند. به همین دلیل، از شروع فرآیند صلح و دموکراسی، با ج ه پ در گفتگو بوده‌ایم.

اگر ج ه پ قدمی مثبت بردارد، می‌تواند دولت را وادار به عمل در مسئولیت‌های خود کردە و ترکیه را به سوی دموکراتیک‌ شدن سوق دهد.

 

ژ: کنشگران کرد، اپوزیسیون ترکیه و جامعه بین‌المللی نسبت به این فرآیند واکنش مثبت نشان داده‌اند. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، این تصمیم را به عنوان «نوری از امید» توصیف کرده است. نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، اعلام کرد که کاملاً از این فراخوان حمایت می‌کند. اوزگور اوزل، رهبر حزب ج ه پ، نیز نظرات مشابهی ابراز کرد. با این حال، چه نیروهایی ممکن است به دنبال مختل کردن فرآیند صلح باشند؟ شما از جامعه بین‌المللی چه انتظاری دارید تا این فرآیند موفق شود؟

ت: فرآیند صلح و دموکراتیزاسیون در حال حاضر نسبت به تلاش‌های پیشین از حمایت بیشتری برخوردار است و شرایط ژئوپلیتیکی نیز برای موفقیت آن مساعد به نظر می‌رسد. اگر این فرآیند به ایجاد نظمی نوین بر پایه دموکراسی، آزادی زنان، و عدالت در منطقه بپردازد، نیروهایی که منافعشان تحت تأثیر قرار می‌گیرد، تلاش خواهند کرد که آن را بە شکست بکشانند. این نیروها در ترکیه، منطقه و در بین قدرت‌های جهانی حضور دارند. جایی کە سودجویی در رژیم‌های غیردموکراتیک و استثمار زنان یا نیروی کار وجود داشته باشد، خطر تخریب و کارشکنی وجود خواهد داشت. جامعه بین‌الملل مسئولیت بزرگی در پیشبرد این فرآیند دارد. اقدام‌های اساسی برای ارتقای صلح و ثبات در ترکیه و خاورمیانه شامل حمایت از نیروهای دموکراتیک، پشتیبانی از آزادی زنان، و تشویق همه طرف‌ها به پیشبرد صلح است. چنین تحولاتی می‌تواند تأثیر مثبتی بر کشورهای غربی و جوامعشان نیز داشته باشد.

 

ژ:در بسیاری از فرآیندهای صلح جهانی، نظیر گفت‌وگوهای اسلو در سال ۲۰۰۹ میان پ‌ک‌ک و دولت ترکیه، طرف‌های سوم معمولاً نقش میانجی یا ضامن را ایفا کرده‌اند. با این حال، در فراخوان اوجالان به این مسئله اشاره‌ای نشده است. حال این پرسش مطرح می‌شود که موفقیت این فرآیند از منظر سیاسی و حقوقی چگونه می‌تواند تضمین شود؟

ت: اوجالان راه‌حلی را با توجه به شرایط ویژه ترکیه طراحی کرده و صلح را بر پویایی‌های داخلی این کشور بنا نهاده است. دستیابی به موفقیت پایدار در این فرآیند، نه تنها به اراده دولت ترکیه و مذاکرات وابسته است، بلکه پذیرش اجتماعی، مشارکت فعال مردم و کنشگران دموکراتیک نیز نقش اساسی دارند. این رویکرد می‌تواند الگویی منحصربه‌فرد برای سایر فرآیندهای صلح در جهان باشد.

هدف از این فرآیند صلح، دستیابی به راه‌حلی جامع از طریق هم‌افزایی اراده سیاسی، آشتی اجتماعی، و اجرای اصلاحات قانونی و قانون اساسی است. برخلاف تجربه اسلو، این بار به قدرت‌های بین‌المللی میانجی‌گر اتکا نشده و به جای آن، بر اراده مشترک نهادهای دموکراتیک، احزاب سیاسی، و جامعه مدنی ترکیه به‌عنوان پایه‌های اصلی این مسیر تأکید شده است.

برای موفقیت این مدل، لازم است که همه طرف‌ها تلاش‌های صادقانه‌ای داشته باشند و جامعه بین‌المللی نیز، حتی بدون حضور مستقیم در نقش میانجی، حمایت خود را از این روند ارائه دهد. .

ژ: اوجالان در فراخوان ۲۷ فوریه، با انتقاد از سوسیالیسم موجود، به مسائل مربوط به «کاهش اهمیت اساسی پ‌ک‌ک» و «تکرار مکررات» اشاره می‌کند. منظور از این سخنان چیست؟

ت: او بر این باور است که اشکال قدیمی مارکسیستی-لنینیستی پس از فروپاشی سوسیالیسم واقعاً موجود، دیگر قادر به بازنمایی پتانسیل رهایی‌بخش سوسیالیسم نیستند. رؤیای او برای تکمیل “کار ناتمام مارکس” به معنای کنار گذاشتن مارکسیسم نیست، بلکه تلاش برای بازنگری و همسویی آن با شرایط و دیدگاه‌های معاصر است. اوجالان از رویکردهای تکراری انتقاد می‌کند و معتقد است که جنبشی پویا و زنده مانند پ‌ک‌ک نباید دچار رکود ایدئولوژیک شود. جنبشی که تنها به گفتمان‌های گذشته بسنده کند و به واقعیت‌های اجتماعی جدید پاسخ ندهد، در حد شعار باقی می‌ماند.

به نظر او، سازمان نمی‌تواند با ابزارها و رویه‌های قدیمی ادامه مسیر دهد؛ در غیر این صورت، نقش و اهمیت خود را از دست خواهد داد. در نامه‌ای خطاب به زنان در ۸ مارس، او به دیدگاه خود درباره سوسیالیسم و اهمیت نقش زنان در رهایی پرداخته است.

به اعتقاد او، مسئله زنان جایگاهی محوری دارد، چرا که مبارزات زنان به نیروی پیشگام مقاومت ضدسرمایه‌داری تبدیل شده است. هر گونه سوسیالیسمی که مبارزه زنان را نادیده بگیرد، ناقص خواهد بود و توانایی پاسخ به تحولات سیاسی زمانه را نخواهد داشت.

تجربه روژاوا نیز نشان‌دهنده این است که مبارزاتی که تحت رهبری زنان شکل می‌گیرد، می‌تواند به فرآیند صلح و دگرگونی بزرگی انرژی دهد. این امر نه‌تنها بر سرنوشت منطقه اثرگذار خواهد بود، بلکه می‌تواند تغییرات بنیادی در ساختارهای اجتماعی و سیاسی منطقه ایجاد کند.

 

ژ: تلاش‌های زیادی برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز در مناقشه میان دولت ترکیه و جنبش کردها انجام شده است. آخرین روند صلح در سال ۲۰۱۵ توسط دولت ترکیه متوقف شد که نتیجۀ آن آغاز دور تازه‌ای از خشونت‌ها علیه جامعه کرد بود. اکنون، چه تفاوتی نسبت به گذشته به وجود آمده است؟

ت: بزرگ‌ترین چالش در فرآیندهای صلح، شکنندگی آن‌هاست. معمولاً طرفی که آزادی عمل بیشتری دارد، از تحقق انتظارات باز می‌ماند. نمونه‌ای بارز از این امر سریلانکاست، جایی که چاندریکا کوماراتونگا، رئیس‌جمهور بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵ و یکی از بازیگران اصلی در فرآیند صلح با تامیل‌ها، سه عامل اصلی شکست مذاکرات را بیان می‌کند: اپوزیسیونی که به فرآیند متقاعد یا درگیر نشده است، نبود حمایت اجتماعی که بتواند در زمان وقفه‌ها پشتیبان فرآیند باشد، و این نکته که مسئله صلح نباید وابسته به ابتکار افراد شود. این موارد بسیار قابل تأمل و تعیین‌کننده هستند.

در ترکیه امروز، تفاوت‌های قابل‌توجهی با فرآیندهای صلح گذشته دیده می‌شود. عرصه سیاسی نسبت به قبل مشارکت بیشتری دارد. به جز برخی گروه‌های افراطی ملی‌گرا، تقریباً تمام نیروهای سیاسی از فرآیند صلح حمایت کرده و این حمایت را به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند. ویژگی جدید این دوره، حضور دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی (م ه پ)، و نقش‌آفرینی نیروهای ناسیونالیست در پیشبرد این فرآیند است. همچنین پارلمان به‌عنوان نهاد اصلی برای ارائه راه‌حل، نقشی فعال و برجسته دارد. افزون بر این، حمایت گسترده اجتماعی از این فرآیند وجود دارد و مردم نسبت به گذشته خواسته بیشتری برای تحقق صلح دارند.

در گام بعدی، تلاش‌های خود را برای تحقق فراخوان اوجالان، تقویت مطالبه صلح در جامعه و ایفای نقش در روند مذاکرات افزایش خواهیم داد. در هفته‌های گذشته، در ۱۳۹ نقطه با حدود ۶۰ هزار نفر ملاقات کرده‌ایم؛ افرادی که اکنون خانه به خانه و خیابان به خیابان در حال تلاش برای ترویج صلح و یافتن راه‌حل‌های مناسب هستند.

صلح نه به معنای شکست است و نه پیروزی؛ آنچه این کشور به شدت به آن نیاز دارد، صلحی با عزت است. وضعیت فعلی نه در سطح منطقه‌ای و نه جهانی قابل ادامه نیست. در این قرن جدید، نیازمند جامعه‌ای آزاد و هویتی کردی بدون محدودیت هستیم.

اینکه کردها به دنبال راه‌حل در آنکارا هستند، باید به شکل صحیحی درک شود. دشمنی با کردها و اصرار مداوم بر انکار آنان از سوی دولت ترکیه باید به خاطرات گذشته سپرده شود. من بر این باورم که تلاش‌های ما برای ایجاد یک ترکیه دموکراتیک – جمهوری دموکراتیک – ثمر خواهد داد.

 

تونجر باکرهان، رئیس‌مشترک حزب چپ‌گرای دم‌پارتی در تاریخ ۲۷ فوریه به عنوان عضوی از هیئتی حضور داشت که با عبداللە اوجالان در زندان جزیره امرالی دیدار کردند.