admin 
اشارە مترجم: نویسندە این ستون با نگاهی اجمالی بە شکست رویکرد سیاسی دولت بایدن در مواجهه با ایران، بر تقویت گروههای کرد در شرق کردستان و بە ویژە بە لزوم خارج کردن حزب حیات آزاد کردستان، پژاک، بە منظور مقابلە با رژیم ایران اشارە می کند. این نگاە در عین حال کە بازتاب دهندە رویکرد ابزاری دولتهای بزرگ بە مسالە کرد و بهرەگیری آنها در مقاطع حساس است، نشان دهندە اهمیت حزب حیات آزاد کردستان در سازماندهی نیروها در شرق کردستان و ایران نیز بە شمار می رود. با این وجود رصد عملکرد و مواضع حزب حیات آزاد کردستان نشان می‌دهد کە این حزب، بە جای اتکا بر کمک نیروهای بین المللی، همچنان از ستراتژی و مواضع خود آنگونە کە در اساسنامە آن آمدە است، عدول نکردە است.
نویسنده: زَک هاف؛ اورشلیم پست
مترجم: بهنام زارعی
حزب حیات آزاد کردستان، پژاک، از زمان تأسیس خود در سال ۲۰۰۴، هرگز به غیرنظامیان در ایران یا هیچ جای دیگر حمله نکرده است. این حزب عملیات تهاجمی خود را علیه هیچ دولت دیگری متمرکز نکردە است.
کشتار تکان‌دهنده بیش از ۱۲۰۰ اسرائیلی توسط حماس در ۷ اکتبر، با دهها حمله توسط نیروهای نیابتی ایران به پایگاه‌های آمریکا در سراسر عراق، سوریه و شبه جزیره عربستان، هر روز با شدت بیشتری بازتاب می‌یابد. نقطه اوج این امر هنوز در راه است.
در حال حاضر، ایالات متحده در مقابل ایران به طور محتاطانه‌ای بازی «هر آنچه عوض دارد گله ندارد» را انجام می‌دهد، زیرا هم ایران و هم آمریکا متقابلا امیدوارند از تشدید رویارویی مستقیم و تنش متقابل جلوگیری کنند. با این حال، مجموعه تاکتیک‌ها و اقدامات منطقه‌ای آمریکا فاقد عامل بازدارندگی مورد نیاز برای مهار اهداف بی‌ثبات‌کننده ایران است.
برای شروع، ایالات متحده امکان وجود متحدان نیابتی موثر و نا-دولتی را نادیده می‌گیرد. ایران برای انجام حملات انکارناپذیر و غیرمتعارف خود علیه منافع ایالات متحده به طور معمول به نیروهای نیابتی خود متکی است. از سوی دیگر، کُردها در عراق و سوریه ثابت کردەاند که با پشتیبانی اندکی از سوی آمریکا در میدان نبرد واجد توان از میان برداشتن داعش هستند، با این وجود، موجودیت اتونومی‌های آنها در برهەی کنونی به یمن فشارهای همسایگان کردهای طرفدار ایران و ترکیه در آستانه فروپاشی قرار دارد.
با نوسازی و تقویت این سنگر ضد تروریسم – و گسترش آن تا کُردهای ایران – آمریکا می‌تواند بدون افزایش حضور نظامی، اجندای ایران را به عقب براند.
یک گام آسان می‌تواند معکوس کردن حرکت کوته فکرانه‌ای باشد که دولت اوباما برای تسکین خیزش در ایران انجام داد. در همین راستا، در سال ۲۰۰۹، تقریباً دو هفته پس از تحلیف رئیس‌جمهور باراک اوباما، وزارت خزانه‌داری اوباما، حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد.
پژاک مدافع آزادی و دموکراسی در ایران است
حزب حیات ازاد کردستان، پژاک، با توسل به ناسیونالیسم کُردی در کُردستان ایران یا روژهلات محبوبیت پیدا کردە است. این حزب بر اساس یک ایدئولوژی سکولار، دائماً از آزادی و دموکراسی در ایران دفاع کردە است. از همینرو تا حدودی به دلیل حضور پژاک، ناسیونالیسم کُردی در کُردستان ایران در مقایسه با بقیه کُردها در سراسر خاورمیانه به شدت تداوم پیدا کردە است.
در واقع، جرقه‌ی تظاهرات سراسری “ژن ژیان ئازادی” در ایران توسط کُردهای ایران زده شد. مهسا امینی که در سال ۲۰۲۲ هنگام بازداشت در بازداشتگاه پلیس ایران درگذشت، به نماد بین‌المللی مقاومت زنان در ایران تبدیل شد. اما کمتر کسی می‌داند که نام اصلی او ژینا امینی است، زیرا کُردهای ایران از نظر قانونی از نامگذاری فرزندان خود به زبان کُردی منع شده‌اند.
پژاک تا کنون موفق شده است در مقابله با ایران تلفات صدها نفری به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی- سازمان اصلی ای که مسئول هماهنگی عملیات تروریستی ایران در سراسر جهان است، وارد نماید. سپاه پاسداران، مسئول تسلیح و آموزش حماس و دیگر نیروهای نیابتی است کە هم اکنون در سراسر منطقه به نیروهای آمریکایی حمله می کنند. در ماه‌های ابتدایی ریاست جمهوری دولت ترامپ در سال ٢٠١٩ بود که آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عنوان یک گروه تروریستی در کنار پژاک به لیست ترور خود اضافه کرد.
در حالی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اکنون از آزادی عمل بیشتری در منطقه برخوردار است، فشار شدید ایران و متحدانش در عراق، کُردهای اپوزسیون ایران را مجبور به پذیرش درجات مختلفی از آتش‌بس کرده است. گروههای کُرد در حال آماده شدن برای فرصت مناسب برای از سرگیری حملات خود هستند. این خواستە می تواند منوط به پشتیبانی اخلاقی و دیپلماتیک واضح تر از سوی غرب، بە منظور تجدید ناآرامی‌های ایران، یا حمایت خارجی باشد.
با این حال، پژاک تنها گروه مسلح کُردی نیست که با [دولت]ایران مقابله می‌کند. حزب دمکرات کردستان ایران، احزاب کومه‌له و حزب آزادی کردستان نیز بخشی از این مبارزه هستند. اما نامگذاری تروریستی پژاک به توانایی همه کُردها و به طور کلی اپوزیسیون ایران برای ارائه یک جبهه متحد علیه رژیم آسیب می‌زند.
سیامند معینی، ریاست [مشترک] پژاک، در مصاحبەی ماە ژوئن خود با جاناتان اسپایر از اورشلیم پست، اهداف حزب متبوعش را برای جایگزینی رژیم با کنفدرالیسم دموکراتیک توضیح می‌دهد: «تنها راه برای از میان برداشتن ایرانی که تهدیدآمیز نباشد، داشتن کشوری غیرمتمرکز است که در آن به ملت‌های مختلف داخل ایران قدرت داده شود. تنها در این صورت است که [ایران] می‌تواند به یک کشور عادی تبدیل شود، نە رژیمی تهاجمی که کشورهای منطقه را تهدید می‌کند».
نکته قابل توجه تاکید معینی بر حقوق زنان و توانمندسازی اقلیت‌های اتنیکی مانند یهودیان و بلوچ‌ها است.
در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۷، یکی از رهبران ارشد زن در پژاک به نویسنده توضیح داد که قراردادن پژاک در فهرست تروریستی “هدیه ای سیاسی بود که وزارت خزانه داری ایالات متحده به رژیم ایران داد” ، زیرا فقط در ایالات متحده است که ما قادر به فعالیت یا جمع آوری کمکهای مالی نیستیم». البته با این تفاوت که پژاک در لیست جدی‌تر سازمان‌های تروریستی خارجی وزارت خارجه آمریکا قرار ندارد.
نیروهای پ.ک.ک که پژاک با آنها در پیوند است، مستلزم بررسی مجدد هستند
زمانی که پژاک به عنوان یک سازمان تروریستی تعریف شد، دلیل صریح آن این بود که این سازمان وابسته به حزب کارگران کُردستان (پ‌ک‌ک) است. پ.ک.ک درگیر یک کارزار مقاومت چند دهه‌ای علیه دولت ترکیه است.
با این حال، اداره خودگردان کُردها و نیروهای آنها در شمال شرقی سوریه برخی از روابط خود را با پ.ک.ک حفظ کرده‌اند، اما آنها ستون فقرات کارزار موفقیت آمیز آمریکا برای نابودی داعش هستند. همچون پژاک، نیروهای کُرد وابسته به پ‌ک‌ک در سوریه نیز غیرنظامیان را هدف قرار نمی‌دهند و پیوسته برای ایجاد فاصله سازمانی بیشتر از پ.ک.ک تلاش کرده‌اند، همزمان با آن، به طور مشابهی از ارزش‌های سکولار و غربی نیز حمایت می‌کنند.
دکتر مایکل روبین، از مقامات سابق پنتاگون و از اعضای ارشد موسسه امریکن اینترپرایز، ماه گذشته از اسرائیل خواست تا با ارسال سلاح‌های ضد هوایی و ضد پهپادی از پ.ک.ک حمایت کند. روبین حتی قبلاً نیز از ایالات متحده خواسته بود که پ.ک.ک را از فهرست ترور حذف کند، آنهم پس از آنکه دادگاه عالی بلژیک در حکمی اعلام کرد که «پ.ک.ک سازمانی تروریستی نیست بلکه یک طرف در یک درگیری مسلحانه غیر بین‌المللی است».
در همین حال، ترکیه تروریست‌های حماس را علیرغم ربایش یا قتل دهها شهروند آمریکایی در ۷ اکتبر، گروهی «آزادی‌بخش» می نامد. در همین رابطە ترکیه ممکن است آمادگی حماس برای عملیات را تسهیل کرده باشد. اواسط ماە سپتامبر مقامات گمرکی اسرائیل ۱۶ تُن مواد منفجره را که از ترکیه عازم غزه بود و قرار بود در راکتهای حماس مورد استفاده قرار گیرد، رهگیری کردند. آنکارا علاوه بر اینکه کانال اصلی داعش در سوریه بود، همچنان در مقابلە با تحریمهای بین المللی به ایران و روسیه نیز کمک می‌کند. بە نظر می رسد از همین رو باشد کە سیاست گذاران ارشد ایالات متحده، مانند جیم ریش (R-ID) عضو کمیته رتبه‌بندی روابط خارجی سنا، و سناتورهایی مانند کریس ون هولن (D-MD)، ریک اسکات (R-FL)، و لیندسی گراهام (R-SC) آینده ترکیه به عنوان متحد ناتو را زیر سوال برده‌اند.
حذف پژاک از [لیست سازمان‌های تروریستی] می‌تواند به تاکید بر جدیت و اهرم فشار آمریکا کمک کند، بدون اینکه تهدیدی برای ترکیه ایجاد کند. علاوه بر این، این امر می‌تواند به ایجاد روابط قوی‌تر آمریکا با پ.ک.ک برای تغییر بیشتر تاکتیکهای آنها کمک کند و دری بە سوی میانجی‌گری برای نتیجه‌گیری نهایی درگیری ترکیه و پ.ک.ک باز کند.
حتی در جهانی بدون حملات حماس، پلان بی دولت بایدن در برابر ایران به دلیل شکست آنها در میز مذاکرات هسته‌ای نامشخص است. ایالات متحده برای رهبری ائتلافی که بتواند «کمپین فشار حداکثری» تحریمهای دولت ترامپ را از سر بگیرد، آماده نیست. در پیش گرفتن چنین سیاستی می‌تواند با احیای مجدد و گسترش ائتلافی که با موفقیت به حکومت وحشت داعش پایان داد، آغاز شود.
زَک هاف کارشناس امور کُردها و کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه از دانشگاه شیکاگو است.
