گفتگو با هیڤی مصطفی معاون ریاست مشترک کنگرە ملی کوردستان درباره تغییرات دموگرافیک در عفرین
admin 
گفتگو از: سوران محمدی
رنسانس: در روژهلات کوردستان و ایران، تحولات سوریە و روژآوا همچنان با حساسیت ویژە‌ای پیگیری می شوند. دو هفتە قبل قانون اساسی مناطق خودگردان شمال و شرق سوریە تصویب شد و طبق مندرجات آن، از روز تصویب قابلیت اجرایی پیدا کردە است. برخی بە دلیل عدم استفادە از درج کلمە روژآوا و نیز وجود ابهام در رابطە با مسالە حاکمیت در آن، انتقاداتی نسبت بە این قانون اساسی داشتەاند. شما این انتقادات را چگونە ارزیابی می کنید؟
هیڤی مصطفی: در رابطە با قرارداد اجتماعی مناطق شمال و شرق سوریە کە طی دو هفتە اخیر منتشر شدە است، مایلم بە اطلاع برسانم کە از سال ٢٠١٤، در ابتدای تنشهای سوریە، ما پروژە ملت دمکراتیک را معرفی کردیم و در عمل این این قرارداد اجتماعی نزدیک بە ١٠ سال است کە در حال اجرا بودە است. پروژه ملت دمکراتیک تمام ملت‌ها و ادیان ساکن در شمال و شرق سوریە را شامل شدە و بازتابندە تمامی تکثرهای موجود در این منطقە است. تمامی هویت‌ها و تفاوت‌ها را بە رسمیت می‌شناسد. بە همین دلیل است کە بە طور ویژە عنوان هیچ ملتی، نە کورد، نە عرب یا هیچ ملت دیگری اعم از سریانی یا آشوری برجستە نشدە است. این مناطق متشکل از ٧ کانتون است و در درون آن است کە کانتون‌های روژآوا، از جملە کانتون‌های جزیر، عفرین و کوبانی نیز موجودیت خود را حفظ کردە و با هویت کوردی و هویتی‌شان، خودمدیریتی منطقە خود را بر عهدە دارند. طی سالیان اخیر حتی یک گلولە نیز از این مناطق بە سوی ترکیە شلیک نشدە است و این مناطق توانستەاند حفاظت از خود را بر عهدە داشتە باشند. در همین مناطق بود کە مردم خودمدیریتی خود را اعلام کردە و خود را تاکنون ادارە کردەاند. علیرغم وجود تکثر در این مناطق هیچ‌گونە نشانی از جنگ داخلی یا برادرکشی وجود نداشت. با این وجود بە بهانەهای مختلف مورد حملە قرار گرفتە و در مواردی نیز برخی از این کانتونها اشغال شدند.
هم اکنون برخی از مناطق روژآوا تحت کنترل گروههای اسلام‌گرای افراطی وابستە بە دولت ترکیه قرار دارند، این گروه‌ها در این مناطق چە اقداماتی را انجام می دهند؟
هیڤی مصطفی: مشاهدە می‌شود کە هم اکنون بعد از اشغال برخی از این مناطق، این گروه‌ها کە ما بە آنان عنوان تبهکار اطلاق می‌کنیم، بە هرگونە کاری از جملە قتل، دزدی، آدم‌ربایی و تاراج دست می‌زنند. تا جایی‌کە حتی از قطع درختان زیتون نیز سر باز نزدە و بە بازرگانی چوبهای حاصل از درختان چند صد سالە عفرین دست می‌زنند. بە تخریب مناطق تاریخی و باستانی بە منظور یافتن گنج و… دست می زنند. در این میان، حملات صورت گرفتە بە این مناطق با همراهی و هماهنگی دولت ترکیە بە منظور تغییر ساختار دموگرافیک منطقە بودە است. ساکنان کورد آن از جملە کسانی هستند کە در این منطقە باقی ماندە و روزانە با تجاوز و تعدی‌های دولت ترکیه روبرو هستند. تلاش‌های دولت ترکیە و گروههای تبهکار بە منظور واداشتن کوردها بە ترک منطقە بودە، از همین رو با تعدی و فشارهای بسیاری شدیدی مواجە هستند. خانەهایشان مصادر می‌شود، زمین‌هایشان مصادرە می‌شود، با بهانەهای واهی بە زندان انداختە می‌شوند. دخترانشان بە زور بە ازدواج داشتە می‌شوند. از همین رو هر روز شاهد گزارشهایی از ربایش دختران و درخواست فدیە برای آزادی این دختران هستیم. در واقع ساکنان این منطقە با مسائلی مواجە هستند کە هر روزە شاهد شنیدن آن هستیم و مایە شرم انسانیت است.
در دورە اشغال عفرین، احزاب و گروههای عضو شورای میهنی کوردهای سوریه موسوم به ENKS با دولت ترکیه و گروههای تندرو وابستە بە آن همکاری داشتند. آیا هم اکنون این گروه‌ها در عفرین حضور دارند؟ اصولا تشکل موسوم به ENKS نسبت بە اشغال عفرین چە واکنشی اتخاذ کردە است؟
هێڤی مصطفی: همانگونە کە شما هم اطلاع دارید، ENKS نیز در اشغال عفرین با دولت ترکیه همکاری نمود. این گروە واجد رویکرد بسیار تنگ نظرانەای است و از دیدگاهی صرفا حزبی بە مسالە کورد می‌نگرد، اعضای این گروە نمی‌توانند مسالە کورد را فراتر از رویکردهای حزبی مورد ملاحظە قرار دهند. بیش از هر چیز در صدد حفظ منافع حزبی خود برآمدە و هویت کوردی را در این بارە مد نظر قرار نمی‌دهند. حتی در برهە کنونی نیز اعضای ENKS اعلام می‌کنند کە عفرین در شرایط عادی قرار دارد، هیچ مشکلی ندارد، عفرین در حال پیشرفت بودە و از سوی دیگر اعلامیەهایی را مبنی بر بازگشت عفرینی‌ها بە این شهر صادر می‌کنند. اما جای شگفتی است کە هیچ‌یک از اعضای ENKS و خانوادەهایشان در این شهر حضور ندارند. با انتشار چنین اعلامیەهایی از یک سو درصدد تطهیر اقدامات ترکیە و تبهکاران وابستە بە آن برآمدە و از سوی دیگر تلاش می‌کنند مانع از بازنمایی نقض فاحش حقوق بشر در این منطقە شوند. ما نیز اعلام می‌کنیم کە اگر وضعیت عفرین تا این اندازە آرام و با ثبات است بفرمایید شما بە این شهر بازگردید و دفتر خود را در این شهر بازگشایی کنید.
مهمترین منطقە تحت اشغال جهادیست‌ها و دولت ترکیه، عفرین است. این گروه‌ها در راستای اخراج کوردها بە چە اقداماتی دست می زنند؟
هێڤی مصطفی: همانگونە کە پیش از این نیز بە آن اشارە کردم اقدامات آنان در درجە اول دزدی، غارت؛ تلاش برای تغییر دموگرافی منطقە و در نهایت تجاوز همە جانبە بە حقوق کوردهای این منطقە و واداشتن آنان به خروج از این شهر و مناطق حوالی آن بوده است. در این راستا است کە تبهکاران با در پیش گرفتن اقداماتی مانند آدم‌ربایی و اعمال مالیاتهای زیاد این رویکرد را تقویت کردەاند، برای مثال اکنون کە فصل برداشت زیتون است، این اقدامات را تشدید کردەاند. کوردها با ترس و تردید دست بە برداشت محصول زدەاند. تحت شرایط ترس و تهدید بە مزارع و باغات خود رفتە یا حتی از خانە خارج می‌شوند. از آنجا کە هر روز با عفرین در ارتباط هستیم، ساکنان آن و به‌ویژە زنان اعلام می‌کنند کە ماهها بە دلیل ترس از تعدی جرات بیرون رفتن از خانەهایمان را نداشتەایم. یعنی تا زمانیکە در شرایط اضطراری نبودایم جرات خروج از خانەهایمان را نداشتەایم.
اخیرا گزارشهایی مبنی بر اقدامات برخی از دولتهای عربی و دولت ترکیه در خصوص اسکان گروههای عرب و فلسطینی در منطقه عفرین منتشر شدە است. آیا شما چنین گزارشهایی را تایید می کنید؟
هێڤی مصطفی: در رابطە با این سوال ما اطلاعات کاملا دقیقی در مورد چند و چون آن در دست نداریم. اما چنین روندی در جریان است. از همان روزی کە عفرین اشغال شد، ده‌ها روستای جدید برای اسکان خانوادەهای تبهکاران تاسیس شدند. این روستاها نیز با همکاری برخی از سازمانهای فلسطینی ایجاد شدند. بدین معنی کە شاهد تاسیس ده‌ها روستای جدید توسط سازمانهای فلسطینی بر روی زمینهای مردم منطقە عفرین هستیم. بدون هیچ تردیدی سازمان‌هایی کە در تاسیس این روستاها همراە و همگام بودەاند، برای حضور فلسطینیان نیز تمهیداتی اندیشیدەاند. بله، ما چنین مسالەای را تایید می‌کنیم. علیرغم اینکە یکی از سازمانهای فلسطینی با انتشار بیانیەای رسمی اعلام کردە است کە هیچ‌گونە شخصیت حقوقی در این فرایند همکاری نداشتە و شخصیت‌های حقیقی در چنین فرایندی مداخلە دارند، اما ما این گزارش رسمی را کذب و آن را بیانیەای حاکی از شرم قلمداد کردە و بازتابندەی واقعیت مسالە نمیدانیم.
آیا حزب اتحاد دمکراتیک در رابطە با تداوم تلاش‌ها بە منظور مقابه با روند تعریب عفرین اقداماتی در پیش گرفتە است یا گفتگوهایی را در این بارە انجام دادە است؟
هێڤی مصطفی: حزب اتحاد دمکرات وظایف دیپلماتیک روزمرە خود را در این بارە انجام می‌دهد. مسالە خودمدیریتی و داعش، تغییر دموگرافیک عفرین، تعریب منطقە روژآوا را همچنان در دستور کار خود قرار 
دادە و پیگیری می‌کند. البتە این مسالە بە همین سادگی نیست. بخشی از آن مسالە تعریب است کە توسط گروههای تبهکار و خانوادەهای آنان در جریان است و از سوی دیگر، دولت ترکیه درصدد فریب همین گروه‌ها نیز برآمدە است و همگام با سیاست تعریبی کە در جریان است، سیاست تتریک، یا ترکیزە کردن منطقە را پیگیری می‌کند. برای نمونە بر فراز تمام مراکز و نهادهایی کە در عفرین حضور دارند، از جملە مدارس این شهر و منطقە، پرچم ترکیە بە عنوان پرچم اصلی بە اهتزاز درآمدە است و زبان ترکی تدریس می‌شود. یعنی همزمان سیاست تتریک و تعریب در این مناطق پیگیری می‌شود و تلاش می‌شود هویت کوردی ریشە کن شود. برخی از دولتهای عربی در این بارە از مواضع خوبی برخوردار هستند. برخی از دولتهای عربی نیز از این رویکرد حمایت کردە و از گروههای تبهکار حمایت بە عمل می آورند. اما تا کنون در مجموع این اقدامات با هیچ‌گونە پاسخ شفاف و رسمی کە منتقد این وضعیت غیر انسانی باشد، مواجە نشدە است.
حکومت دمشق در این بارە چە موضعی در پیش گرفتە یا اقداماتی را انجام دادە است؟
هێڤی مصطفی: حکومت دمشق نیز اقدامات صورت گرفتە در عفرین را نادیدە می‌گیرد. بدین معنی کە در این بارە سکوت کردە است. حکومت دمشق در برهە کنونی مشغول حفظ وضع موجود و حراست از خود برآمدە و تلاش می‌کند بە بهای خون مردمان سوریە، حاکمیت خود را تداوم ببخشد. بە ویژە در رابطە با عفرین لازم است این نکتە خاطرنشان شود کە زمانیکە دولت ترکیه بە این منطقە حملە کرد، حکومت سوریە نیز در این توطئە مشارکت داشت. یعنی حکومت سوریە نیز حملە بە عفرین و اقدامات دولت ترکیه در عفرین را نادیدە گرفت. این مسالە برآمدە از محاسبە دولت سوریە بود، زیرا دولت سوریە طی یک معاملە پلید، بر سر عفرین بە معاملە دست زدە و آنجا را فروخت؛ تا خانوادەهای تبهکاران را که در حوالی دمشق و مناطق غوطە ساکن بودند، بە منطقەای دورتر فرستادە و آنها را در عفرین اسکان دهد. این اقدام را نیز در راستای تداوم حکومت و بقای سیستم خود انجام داد.
