admin هنگامی که رهبران جهان پیرامون توافق احتمالی بین اسرائیل و حماس با تمرکز بر آزادی گروگانها تبادل نظر میکنند، مهم است که آزادی متقابل زندانیان فلسطینی و زندانیان سیاسی در ترکیه از جمله عبدالله اوجالان را نیز در نظر گرفتە شوند.
نویسندە: کسینیا سویتلوا؛ اورشلیم پست
برگردان از انگلیسی: کاوە فاتحی
روز ٢١ ماە اکتبر، اسماعیل هنیه، رهبر شاخە سیاسی حماس که در قطر مستقر است، طی یک تماس تلفنی ویژە از سوی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مورد حمایت قرار گرفت. اردوغان، ضمن اعلام همبستگی خود با غزه، تلاشهای ترکیه برای تضمین ورود کمکهای بشردوستانه به غزه و دستیابی به آتش بس در اسرع وقت در این منطقە را تشریح کرده بود.
هنیە نیز در مقابل “اشغالگری، کارزار ستمکارانە علیە اسرای فلسطینی و افزایش تنشها در اورشلیم” را از دلایلی دانست کە حماس را مجبور بە آغاز عملیات طوفان الاقصی کرد. در طی این عملیات ١٢٠٠ تن در جنوب اسراییل کشتە شدند و٣٠٠٠ موشک از غزە بە سوی اسراییل پرتاب شدند.
پس از مدت کوتاهی اردوغان بە طور صریح خواستار یک توافقی شد کە بر آتش بس و مبادله “همه اسرای فلسطینی” در ازای اسرائیلیهای ربوده شده، استوار بود. در میان «همه اسرای فلسطینی» تروریستهای حماس، جهاد اسلامی، فتح و سایر سازمانهای فلسطینی وجود دارند که مسئول کشتار صدها اسرائیلی بودند.
تبادل گروگانها با زندانیان
در واقع، اردوغان برای اسرای فلسطینی مکان گرم و مطبوعی را سراغ دارد: در سال ٢٠١١، پس از توافق گیلاد شلیت، پذیرفت که میزبان ١١ تن از آنها در ترکیه باشد.
هنیه در سال ٢٠١٢ نامەای از سوی اسرای فلسطینی بە اردوغان تحویل داد کە از او تقاضای مساعدت کردە بودند.
در سال ٢٠١٨، اردوغان شخصاً با عهد تمیمی، یک جوان فلسطینی که به سبب حمله به یک سرباز اسرائیلی در زندان بود، تماس تلفنی برقرار کرد کە به نمادی در میان فلسطینیان و حامیان آنها تبدیل شد.
در حال حاضر، اگر قرار بر این است کە معاملە “همه برای همه” زندانیان و گروگانها حاصل شود، از جمله به آزادی احتمالی مروان برغوثی اشاره دارد. او یکی از رهبران ارشد فتح است که اغلب به «ماندلای فلسطینی» تشبیه می‌شود و در حال حاضر به دلیل مشارکت در فعالیتهای تروریستی در یک زندان اسرائیل در حال گذراندن پنج حبس ابد است.
بنا بر گفتە کمال سیدو، رییس انجمن خلقهای در معرض تهدید واقع در آلمان، بیشتر از ٣٨٠٠٠ زندانی کرد در زندانهای ترکیە بە سر می‌برند کە با رفتارهای غیرانسانی، شکنجە و در نتیجە خودکشی مواجە هستند.
این در حالیست کە اردوغان مشتاقانە از دولت اسراییل تقاضای آزادی تمام اسرای فلسطینی را دارد.
افراد متعددی از جمله شخصیتهای برجسته سیاسی مانند صلاح‌الدین دمیرتاش، رئیس سابق حزب دموکراتیک خلق‌ها و فیگن یوکسکداغ، رئیس مشترک وی، بدون محاکمه در زندان به سر می‌برند. آنها از سال ٢٠١٦ با اتهامات “تضعیف وحدت و تمامیت ارضی کشور” (جدایی طلبی) و حتی “قتل” در بازداشت به سر می برند. دیده بان حقوق بشر خواستار آزادی فی الفور آنها شده است.
اما سرنوشت مشهورترین زندانی کرد در ترکیه، عبداللە اوجالان، رهبر پ ک ک (حزب کارگران کردستان) واقعاً قابل توجه است. پس از ربوده شدن او در کنیا در سال ١٩٩٩، اوجالان به حبس انفرادی در زندان بسته امنیتی بالا از نوع اف، محبوس شد. این وضعیت به دلیل طولانی شدن مدت آن و شرایط بازداشت وی مورد توجه و انتقاد از جهات مختلف قرار گرفته است.
زندان مزبور در دل یک جزیره دورافتادە که منحصرا برای عبدالله اوجالان در فوریە ١٩٩٩ ساخته شد، سویە منحصر به فرد و بحث برانگیز حبس او را نشان می دهد. به نظر می رسد ساخت این زندان ورای هنجارهای حقوقی داخلی و بین المللی و نقض این قوانین است. دراین زندان وضعیت و شیوە نگهداری بە قسمی متمایز و جدا از سایر زندانها میباشد که نگرانیها و انتقادهایی را در مورد رعایت استانداردهای قانونی و اصول حقوق بشر در پی داشتە است.
اخرین تماس او یک مکالمە کوتاە تلفنی با برادرش، محمد اوجالان در ٢٥ مارس ٢٠٢١ بود.
علی‌رغم بە اینکە در طول دهەهای ١٩٨٠ و ١٩٩٠، اوجالان رهبری یک قیام مسلحانە علیه ترکیه را بر عهدە داشت و نیروهای مبارزش برای گذراندن دورە آموزشی در اردوگاەهای متعلق بە جبهە دموکراتیک برای آزادی فلسطین (DFLP) حضور پیدا می‌کردند، در سال ٢٠١٣، در پی انتشار پیامی از طریق وکلایش بر خواستگاە و اهمیت تاریخی گذار از مبارزە مسلحانە بە مبارزە سیاسی با تمرکز بر منطق تاریخی تاکید کرد.
میلیونها کرد در سراسر جهان و بسیاری از کارشناسان مسایل مرتبط با کردها مانند دکتر توماس جفری، جامعه شناس سیاسی دانشگاه کمبریج، معتقدند که اوجالان یک شخصیت کلیدی در جهت برقراری صلح در خاورمیانه است. آنها معتقدند که او پتانسیل کم نظیری برای ایجاد یک راه حل دموکراتیک برای مسئلە کردها در ترکیه و کمک به حل و فصل آشوب سیاسی درمنطقه و جهان دارد.
“من مخالف هدف قراردادن جمعیت غیرنظامی هستم، این مخالف رویکرد من در جنگ برای حملە بە غیرنظامیان بی گناه است. همچنین اهداف سیاسی حماس به فلسطینی ها آسیب می رساند.”
در مقابل انتقادهای گستردە اردوغان از اسراییل و حمایت و توصیف او از حماس بە مثابە “سازمان رهایی بخش”، موضع اوجالان دربارە حماس در گفتگویی تلویزیونی در دهە ١٩٩٠ با ایستگاە تلویزیونی یونان قابل توجە است. او در این گفتگو، ضمن مخالفت با هدف قراردادن غیرنظامیان و انتقاد از حماس، برآیند شکل مبارزە و اهداف سیاسی حماس را بە سود مردم فلسطین نمیداند.
اوجالان دیدگاە خود را اینگونە بیان میکند: “لابی یهودی در آمریکا بزرگترین حامی ترکیە است. آنها در حمایت خود از ترکیە باید تجدیدنظر کنند. من مخالف یهودیان نیستم، آنها متحمل کشتارهای بسیاری شدەاند. ما نیز کشتار شدەایم. یهودیان درک از کشتار و جنایت را درمیابند. حمایت از ترکیە ضمن اینکە بە نفع آنها نیست، کە با عواقب بر خلاف انتظارشان مواجە خواهند شد.
این روزها که رهبران جهان درباره توافق احتمالی بین اسرائیل و حماس که ممکن است به آزادی گروگان ها در ازای آزادی اسرای فلسطینی منجر شود، صحبت می کنند، باید زندانیان سیاسی کرد در ترکیه و رهبر آنها عبدالله اوجالان، کە بە ٢٥مین سال حبس نزدیک می‌شود، را نیز در نظر داشته باشند.
نویسنده این سطور عضو ارشد غیر مقیم شورای آتلانتیک و عضو سابق کنست است، جایی که او گروهی را برای تقویت روابط بین اسرائیل و ملت کرد مدیریت می‌کرد.
